Była to skalna twierdza zbudowana w Drugiej Erze wokół wieży Orthank przez Númenorejczyków. Została wzniesiona, by strzec północno-zachodnich zakątków królestwa Gondoru, a w szczególności brodów na Isenie. Położona była u podnóży Gór Mglistych, nieopodal góry Methedras, w dolinie nazwanej później Nan Curunír  (Dolina Sarumana). Istnieje hipoteza, że dawniej w miejscu Nan Curumir był wulkan, w którego wnętrzu utworzył się słup zastygłej lawy. Lawę przekształcono w wieżę, a krąg dookoła to podstawa wulkanu.

Sama forteca składała się z kamiennego kręgu o średnicy ok. 1 mili, wewnątrz którego znajdowała się czarna wieża Orthank o wysokości ok. 500 stóp. Ze środka rozchodziły się promieniście drogi aż do murów obronnych. Początkowo Isengard był przyjaznym miejscem porośniętym zieloną trawą i drzewami, dzięki nawadniającej te tereny rzece Isenie (zwanej także Angren), która miała swoje źródła w północnej części doliny. W wieży znajdował się palantir.

W roku 2759 osiedlił się w niej czarodziej Saruman (zwany także Curunírem, stąd inna nazwa równiny). W 2963 roku rozpoczął fortyfikację Isengardu szykując się do zdradliwej napaści na Rohan. Razem z orkami, robotnikami wysłanymi prawdopodobnie z Mordoru wyciął drzewa rosnące we wnętrzu kręgu Isengardu. W ich miejsce powstały wielkie młyny, kuźnie i kopalnie. W filmie w jaskiniach stworzonych przez robotników Sarumana istniały również wylęgarnie orków. Na zewnątrz istniały tartaki i pozostałe machiny Sarumana. W czasie Wojny o Pierścień, Saruman zbudował wielką armię którą chciał podbić Rohan. Przed atakiem na sąsiedni kraj Saruman wykorzystał nienawiść między mieszkańcami Dunlandu a Rohirrimami, aby pozyskać kolejnych żołnierzy. W szeregach wojsk Sarumana służyli także najemnicy z całego Śródziemia. Armie Isengardu początkowo grabiły wioski położone na zachodnich terenach Rohanu, głównie Zachodniej Bruzdy. Król Théoden, który był kontrolowany przez Sarumana poprzez zdradzieckie podszepty Gadziego Języka, nie walczył z najeźdźcami. Jednak przeciwko Isengardowi wystąpił Éomer który pokonał siły Isengardu w kilku mniejszych potyczkach. Gandalf Biały wyswobodził króla spod władzy czarodzieja. Théoden postanowił bronić się w Helmowym Jarze, który jak dotąd nigdy nie został zdobyty. Wreszcie wojska Sarumana zostały pokonane, a Helmowy Jar pozostał nadal niezdobyty. Tymczasem entowie, w odwecie za niszczenie drzew w Fangornie, zaatakowali Isengard, zniszczyli machiny zbudowane przez Sarumana i zalali dolinę wodą z zatamowanej rzeki, by drzewa zamieszkały tam na nowo. Od czasu pokonania Sarumana władzę w Isengardzie przejął Drzewiec, a Saruman został więźniem. Później został zabity przez Gadziego Języka Po klęsce Sarumana Isengard stał się znów gościnny dla roślinności. W Czwartej Erze Isengard należał do Zjednoczonego Królestwa Gondoru i Arnoru, i miał czuwać nad bezpieczeństwem północy.